27 januari 2021

Hoogwater op komst in Rijn en Maas (Bericht van Waterpeilen.nl)

De Waal op 26 januari bij Erlecom

Op grond van de huidige neerslagverwachtingen is een hoogwater mogelijk dat hoger wordt dan we in de afgelopen 10 jaar hebben meegemaakt. Wat overigens niet zo heel veel zegt want de laatste 10 jaar waren er weinig hoogwaters. In januari 2011 was er het laatste grote hoogwater met een waterstand van 15,15 m bij Lobith (en een afvoer van 8250 m3s) en de Maas kende toen een afvoer van 2250 m3/s. Voorlopig verwacht ik niet dat deze waarden bereikt worden, maar omdat het er naar uit ziet dat ons twee flinke regenperioden kort na elkaar te wachten staan, is het ook niet uit te sluiten.  De regenval vindt plaats in twee clusters. de eerste begint vanaf morgen 28/1 en duurt t/m zaterdag. Dit lijkt de meest intensieve regenperiode te worden en de donderdag is van deze 3 dagen meteen ook de natste dag. Na een kort droger intermezzo in het weekend volgen vanaf maandag 1/2 t/m woensdag 3/2 nogmaals actieve regengebieden, die wederom vooral ten zuiden van Nederland langstrekken en de stroomgebieden van Maas en Rijn een nieuwe portie regen gaan bezorgen.

 

De temperatuur gaat in de eerste regenperiode al meteen omhoog en de sneeuw die nu in de stroomgebieden ligt tot een hoogte van ca 750 m zal daarbij wegsmelten, wat extra water op zal leveren voor de rivieren. In de tweede periode wordt het waarschijnlijk nog wat warmer en zal ook de sneeuw hogerop in de Middelgebergten deels wegsmelten. De Alpen zijn zo hoog dat ze niet zo gevoelig zijn voor een dooiaanval in de winter. Wel smelt sneeuw die nu in de lagere delen van Zwitserland ligt.

Rijn stijgt vanaf 30/1, naar een piek op waarschijnlijk 5 of 6/2

De eerste 3 dagen daalt de Rijn bij Lobith nog een beetje. Op dit moment passeert een klein golfje dat afkomstig is van neerslag en wat smeltende sneeuw van zo’n dag of 4 tot 6 geleden. De stand bereikte bij Lobith een waarde van 11 m en de afvoer bedroeg ca 3400 m3/s. Tot zaterdag zakt het peil bij Lobith ongeveer 40 cm en de 10,5 m zal waarschijnlijk net niet onderschreden worden.

Vanaf zaterdag komt dan het eerste water aan van de neerslag die donderdag gevallen is. Het eerste arriveert het water uit de Moezel en andere Midden-Duitse rivieren. Dit zorgt voor een stijging tot circa 13 m en een afvoer van ca 5250 m3/s op dinsdag 2/2. Daarna komt ook het water van de Bovenrijn erbij en stijgt de waterstand nog flink verder. Ondertussen zorgt ook de regenval van de tweede neerslagzone voor een nieuwe stijging van de Moezel en de andere zijrivieren in Midden Duitsland, waardoor de golf in de Rijn nog extra hoog kan worden.

De neerslagverwachtingen voor die tweede regenperiode (die plaats vindt van 1 t/m 3/2)  zijn nog lang niet zeker, dus daarom is nu ook nog weinig zekerheid te geven over de hoogte die de Rijn uiteindelijk kan bereiken. Op grond van de huidige verwachting is een stijging mogelijk tot tussen de 14,5 en 15 meter bij Lobith. De afvoer bevindt zich dan tussen de 7500 en 8000 m3/s. Maar mocht de regenval in de tweede regenperiode toch minder intensief uitpakken in Midden Duitsland, dan kan het ook nog onder de 14,5 meter blijven.

Vanaf Lobith doet de piek er via de Waal en de Nederrijn/Lek zo’n 2 dagen over tot het Benedenrivierengebied is bereikt en het water de Noordzee in kan stromen. Via de IJssel is het water wat langer onderweg, daar zal de piek na ca 3 dagen in het IJsselmeer uitstromen, waarna het via de sluizen in de Afsluitdijk naar de Waddenzee wordt afgevoerd.

Een waterstand bij Lobith boven de 14 m betekent dat veel uiterwaarden langs alle riviertakken gaan overstromen en mocht de 15 m bereikt worden, dan staan vrijwel alle uiterwaarden geheel onder water. Problemen voor de waterveiligheid zijn bij deze standen niet te verwachten. De veiligheid van het rivierengebied is namelijk gebaseerd op een afvoer van 16.000 m3/s; dubbel zo hoog dus als wat nu mogelijk bereikt gaat worden. Daarvoor zou het peil bij Lobith tot bijna 18 meter moeten stijgen.