20 september 2020

Herdenking omgekomen piloten Market Garden in Kranenburg.

vanaf midden v.l.n.r. beeldhouwer Dieter von Levetzow, burgemeester Gunter Steins, Toon de Jong en Marco Cillissen

Zondagmorgen 20 september is ter nagedachtenis aan de oorlogsslachtoffers in het Duitse Kranenburg een  korte sobere herdenking gehouden bij het monument voor het Rathaus, waaraan o.a. burgemeester Günter Steins van Kranenburg, Marco Cillissen van de Airborne groep Groesbeek en Toon de Jong van het herdenkingscomité uit Ubbergen deelnamen.  Nu sinds enkele jaren duidelijk is geworden, wat er met de twee Amerikaanse soldaten werkelijk is gebeurd en hun identiteit bekend is geworden ( het waren technical sergeant George T. Harrison en corporal William H. Armstrong), is de herdenking normaliter groter geworden, maar deze keer was het, zoals gezegd i.v.m. de Corona, klein gehouden.   Door  burgemeester Steins, Marco Cillissen en Toon de Jong werden nu een bloemstukken bij het monument gelegd.  zie de foto’s

Vorig jaar was er, i.v.m. de 75 jarige herdenking, een grote herdenking. Militairen van de 82 Airbornedivisie, alsmede leden van de Amerikaanse Ambassade, een Duitse generaal maar ook familieleden van de omgekomen militairen waren toen hierbij aanwezig. Ook de dochter van Generaal Gavin was er toen bij.Dit monument is ter nagedachtenis aan  twee omgekomen Amerikaanse parachutisten. Zij werden op 17 september 1944, na hun landing op toevallig Duits grondgebied, door douaniers gevangen genomen en naar het gemeentehuis in Kranenburg gebracht. Daar aangekomen werden ze door de SA-man Ludwig Klüttgen, afkomstig uit Aken, standrechtelijk doodgeschoten, ondanks protesten van de nabij wonende arts dr. Degenhardt. Voor deze, ook in tijden van oorlog, ongehoorde misdaad is deze SA man tijdens een proces in Dachau ter dood veroordeeld.  Ter nagedachtenis aan deze brute moord op deze ongewapende militairen bevindt zich voor de ingang van het Rathaus in Kranenburg een passend monument met de tekst: “Hass tötet, Liebe versöhnt”. 

Deze gebeurtenis was tot op de dag van vandaag een zwarte bladzijde gebleven in de geschiedenis van Kranenburg. Dat dit voorval nooit uit de herinnering van de Kranenburgse bevolking is verdwenen, bleek begin negentiger jaren toen op initiatief van oud-burgemeester Jakob Voss ( ook hij was aanwezig) het idee werd opgepakt een blijvend monument ter nagedachtenis aan de twee Amerikanen neer te zetten. Samen met de toenmalige pastoor Franz-Günter Aengeheyster en beeldhouwer Dieter von Levetzow werd het huidige monument en plaquette ontworpen. Daarna werd er, zoals omschreven, elke zondag voor/na of op 17 september een  herdenking gehouden.

Op 17 september 1944 dropten honderden Amerikaanse C-47 transportvliegtuigen duizenden parachutisten. Verschillende vliegtuigen werden door Duits afweer geschut neergehaald. Een van de vliegtuigen raakte uit koers en liet de parachutisten niet boven Klein Amerika maar boven De Kamp en Wylerbaan in Groesbeek springen, waar ze zwaar werden beschoten. Een vliegtuig kwam terecht bij het gehucht Kleyen – bij Zyflich – 2,5 kilometer ten noorden van Kranenburg. De Amerikaanse radio-operator en de crewchief werden direct gevangen genomen en naar Kranenburg gebracht waar ze door een SA-man midden op straat nabij het gemeentehuis door het hoofd werden geschoten. Dit tot groot afschuw van de aanwezigen burgers. Na de oorlog is de SA-man ter dood veroordeeld. Daarvoor moest ook mevrouw Broekman tijdens het proces getuigen.