Een  bericht vanwege opkomend hoogwater. De afgelopen dagen is er al veel regen gevallen en t/m 14 januari komt er nog aardig wat bij. Zowel Rijn als Maas gaan daarom flink stijgen, maar het lijkt niet tot een groot hoogwater te gaan komen in de beide rivieren. Weersituatie.Vanaf 8 januari is de baan waarlangs regenzones vanaf de Atlantische Oceaan worden aangevoerd, over West en Centraal Europa komen te liggen.  Zowel op 8/1, als op 9/1 en 11/1 passeerden al regengebieden die dagelijks zo’n 15 tot 35 mm regen brachten; het meest in de Middelgebergten. Dat was voldoende om de bovenstroomse zijrivieren van Maas en Rijn te laten stijgen. Dit water is nu onderweg naar Nederland en in de Maas is het eerste water inmiddels bij Maastricht aangekomen.  Vandaag passeert ook een fors regengebied, maar dat blijft vrij noordelijk en vooral in Nederland is vandaag al erg veel regen gevallen. Lokaal zal meer dan 30 mm vallen, wat lokaal in de gebieden buiten de stad voor ondergelopen weilanden en volle beken zal zorgen. In eerdere weersverwachtingen leek het er op dat dit regengebied de Ardennen vol zou treffen, zodat Maas en Moezel veel water te verwerken zouden krijgen, maar dat is niet uitgekomen. De neerslagkaart van de afgelopen 24 uur laat zien waar de regenzone het meest actief was en nu nog is. Van het stroomgebied van de Maas heeft alleen het noordelijke deel van de Ardennen nog aardig wat regen ontvangen.

Neerslagverdeling over de afgelopen 24 uur. De gele kleur betekent dat er meer dan 10 mm is gevallen, oranje meer dan 25 mm, rood meer dan 30 en donkerrood meer dan 40 mm.

In het stroomgebied van de Rijn is de neerslag in het deelgebied van de Moezel uitgebleven en ook verder naar het zuiden viel vrijwel niets, maar wat vooral opvalt is de grote hoeveelheid regen nabij Keulen. De zijrivieren die hier ontspringen (Ruhr en vooral Sieg) krijgen vandaag erg veel water te verwerken en zullen snel gaan stijgen. 

Het grote regengebied zal later vandaag naar het zuidoosten wegtrekken, maar brengt verder zuidelijk niet veel regen meer in de stroomgebieden, zodat het effect beperkt zal zijn. Morgen valt er dan ook niet veel regen, maar op 14/1 staat er nogmaals een actief regengebied op het programma, dat (voor zover nu bekend) wel zuidelijker zal overtrekken en in de Ardennen en zuidelijker in Duitsland veel regen kan brengen.

De 15e trekt deze regenzone weg en valt er vooral in Zuid Duitsland nog regen en in de Alpen sneeuw. De 16e verloopt bijna droog, maar de 17e kan dan nogmaals een regenzone overtrekken. Deze gaat ook vrij zuidelijk over de stroomgebieden en luidt dan tevens de overgang in naar een kouder weertype en een deel van de neerslag zal in de Middelgebergten dan al voor sneeuw gaan vallen. 

Voor de waterstanden in de Maas en de Rijn is vooral de regen die op 14 en 15 januari gaat vallen van belang.

Rijn stijgt bij Lobith naar ca 13 m (NAP)

De Rijn is sinds de ochtend van 10 januari gaan stijgen en begon op een relatief laag niveau, iets onder het langjarig gemiddelde. De stand stijgt nu nog langzaam omdat alleen pas het water is gearriveerd dat op 8 en 9 januari is gevallen. Al snel zal dat veranderen als het vandaag gevallen water uit de noordelijke Duitse zijrivieren (Sieg en Ruhr) arriveert, dat zo’n 1 tot 2 dagen onderweg is. 

Op het verloop van de hoogwatergolf is de impact hiervan niet zo groot, omdat het voor de golven uit de Moezel en Boven-Rijn langs zal komen. Het zorgt de eerste 2 dagen alleen voor een iets snellere stijging dan eerder verwacht. Morgenochtend verwacht ik bij Lobith een stand van ca 10,6m, zaterdag van 11,2 en zondag van net iets onder de 12 meter. De afvoer is dag gestegen tot ruim 4.000 m³/s.

Daarna stabiliseert de waterstand even om maandag 16/1 in de loop van de dag verder te gaan stijgen. Dan arriveert het extra water dat in de Moezel en andere Midden-Duitse rivieren op 14 januari gaat vallen. Het leid tot een stijging bij Lobith naar ca 12,5 meter op 18 en 19 januari. De afvoer bedraagt dan ongeveer 5.000 m³/s. 

Hoe het daarna verder gaat hangt af van de regen die op 17 januari valt in Zuid Duitsland en Oost Frankrijk. Het is het laatste wat actievere regengebied dat nu in de verwachting zit en mocht dat inderdaad zo blijven, dan kan de stand tot 21 januari nog iets verder stijgen naar ongeveer 13 meter en een afvoer van 5.500 m³/s.

Vanaf de 21e gaat de stand dan weer vrij snel zakken omdat na de 17e geen nieuwe actieve regengebieden worden verwacht. Het wordt dan ook kouder met sneeuw in de Middelgebergten.

Maas stijgt naar ca 1250 tot 1400 m³/s.

De regenval van de afgelopen dagen heeft de Maas bij Maastricht laten stijgen naar ongeveer 800 m³/s. Vooral op de 8e en  de 11e viel aardig wat regen in de Ardennen en de Maas is als gevolg daarvan eerst op 9/1 van 450 naar 600 m³/s gestegen en vervolgens vandaag naar 800 m³/s.

Zoals ik boven al schreef is de actieve regenzone vandaag vooral ten noorden van de Ardennen langs getrokken en dat heeft wel een paar honderd m³/s gescheeld. Vanavond trekt de zone nog wel naar het zuiden, maar met minder veel regen dan in Nederland is gevallen. Vanwege het water dat nog onderweg is kan de Maas morgen nog wat verder stijgen naar ca 900 tot 950 m³/s.

Een nieuwe verdere stijging is pas te verwachten als de regen van 14 januari is gevallen. Er wordt dan tot 30 mm regen verwacht in de Ardennen en dat is voldoende voor een verdere stijging tot ca. 1.250 m³/s op 15 januari en ca. 1.300 tot 1.400 m³/s op 16 januari.

Uiteraard is dit nog afhankelijk van de hoeveelheid neerslag die op 14/1 gaat vallen. Als de regenzone net als vandaag een wat andere koers volgt, dan kan het ook anders uitpakken. Ook is het mogelijk dat de koers hetzelfde blijft, maar dat er nog wat meer regen gaat vallen. Op 14/1 zelf is daar meer over te zeggen, als de laatste verwachtingen binnen komen.

Een veel groter hoogwater van 1.750 m³/s, zoals er eerder even leek te komen, is onwaarschijnlijk. Omdat de kans groot is dat vanaf de 15^e tot de 20^e weinig regen meer valt, zal de afvoer vanaf de 16e juist weer snel gaan dalen.

De verwachtingen in dit bericht zijn grotendeels nog gebaseerd op de neerslagverwachtingen. De regen moet dus nog vallen en pas als dat is gebeurd en het water zich in de zijbeken bevindt, is een meer nauwkeurige verwachting voor de waterstanden mogelijk.