• 

• 

• 

Ook in de gemeente Berg en Dal neemt het stroomverbruik toe. Om in de toekomst voldoende stroom te kunnen leveren aan alle inwoners en ondernemers zoekt Liander met de gemeente een locatie voor een nieuw transformatorstation. Wat is er aan de hand? De capaciteit van de huidige schakelstations voor de stroomvoorziening in de gemeente is over een paar jaar onvoldoende om alle inwoners en bedrijven van elektriciteit te voorzien. Het huidige schakelstation in Leuth heeft het maximum bijna bereikt en over enkele jaren geldt dat ook voor het station in Groesbeek. Daarnaast neemt de hoeveelheid zon op dak (zonnepanelen) de komende jaren flink toe, wat zorgt voor teruglevering van energie via de stations. Om deze redenen moet Liander het energienet uitbreiden. Als dat niet gebeurt komen Berg en Dalse bedrijven en/of inwoners zonder stroom te zitten. Wat voor transformatorstation is het en waar komt het?

Liander heeft bij de gemeente aangegeven in welke zoekgebied het nieuwe transformatorstation zou moeten komen. Het zoekgebied ligt op de kruising van de drie huidige voedingsgebieden (gebied waar huidige schakelstations stroom aan leveren) Leuth, Groesbeek en Nijmegen-Oost. En direct ten noorden van de kernen Beek / Ubbergen. Deze locatie is de meest efficiënte locatie. Het gaat hier om een transformatorstation dat door de jaren heen uit te breiden is tot maximaal 5000m2 groot. Dat is inclusief begroeiing om het landschappelijk in te passen. Het gebouw is in eerste instantie een stuk kleiner, maar kan meegroeien met de toenemende energiebehoefte.
Wanneer gaat dit gebeuren?
Liander en de gemeente gaan nu eerst bekijken wat er mogelijk is op welke locatie. Liander en de gemeente betrekken inwoners, maatschappelijke organisaties, bedrijven en de gemeenteraad uitgebreid bij de komst van het station.

Betreft
Principeverzoek nieuw tranformatorstation Berg en Dal
Datum
30 april 2021
Geacht college,
In Nederland is de energietransitie volop gaande. Zo ook ten oosten en zuidoosten van Nijmegen,
in de gemeente Berg en Dal. Dit heeft tot gevolg dat Liander, als regionale netbeheerder, moet
investeren in haar energienet. In deze brief lichten wij onze beoogde investering in de gemeente
Berg en Dal nader toe en verzoeken we u medewerking te verlenen aan de noodzakelijke
uitbreiding van het energienet.
Het huidige energienet: niet meer genoeg capaciteit beschikbaar
Het gebied ten oosten en zuidoosten van Nijmegen, grotendeels gelegen in de gemeente Berg en
Dal, wordt momenteel gevoed (van stroom voorzien) door een tweetal zogenoemde
‘schakelstations’. Deze stations zijn gelegen nabij Leuth en Groesbeek, zie figuur 1. De beide
stations worden op hun beurt weer gevoed door het grotere transformatorstation
‘Winselingseweg’ in Nijmegen.
De capaciteit (het zogenaamde ‘vermogen’) van beide stations bereikt de grens. De reden
hiervoor zijn economische en beoogde planologische ontwikkelingen (o.a. bedrijventerrein
Hulsbeek en woningbouw) en elektrificatie (elektrisch vervoer en warmtepompen) van de
samenleving. Uit analyse van Liander blijkt dat station Leuth nu aan haar grens raakt van de
beschikbare capaciteit. Dit geldt ook voor station Groesbeek over enkele jaren. Daarnaast neemt
de hoeveelheid zon op dak (zonnepanelen) de komende jaren fors toe, wat zorgt voor
teruglevering van energie via de stations. Deze ontwikkelingen zijn de reden dat Liander het
energienet moet uitbreiden.
In het gebied speelt ook de mogelijke komst van zonneweides en windparken. Deze kunnen niet
worden aangesloten op de stations Leuth en Groesbeek. Daarvoor hebben deze stations een te
kleine capaciteit. Ook om deze ontwikkelingen te kunnen faciliteren is de uitbreiding van het
energienet noodzakelijk.
Wanneer de uitbreiding van het energienet niet plaatsvindt, kunnen zakelijke klanten (bedrijven)
niet uitbreiden. Ook kan door de voortschrijdende elektrificatie van de samenleving (waar Liander
geen invloed op heeft) bij uitval van één van de voedende kabels het hele voedingsgebied van
het station zonder stroom komen te zitten. Dit risico is vooral aanwezig in de winter.
Figuur 1 Ligging schakelstation Leuth en Groesbeek (rode stippen), gevoed door
transformatorstation Winselingseweg (paarse stip).
De oplossing: nieuw transformatorstation
De hiervoor aangegeven ontwikkelingen leiden tot een verveelvoudiging van de noodzakelijke
capaciteit van het energienet in de gemeente Berg en Dal. Dit kan niet door de huidige
schakelstations op te waarderen: te weinig ruimte op de percelen van de stations en te grote
afstanden tot het voedende station voor de capaciteit die nodig is. Ook is uitbreiding en voeding
vanuit reeds bestaande stations in Nijmegen niet mogelijk. Liander is daarom voornemens om
een structurele uitbreiding te realiseren waarmee alle ontwikkelingen gefaciliteerd kunnen
worden. De investeringen die Liander doet in het energienet zijn altijd voor de langere termijn, ca.
30 tot 40 jaar vooruit.
Liander wil een nieuw transformatorstation realiseren in het gebied net ten noorden van Ubbergen
en Beek, figuur 2. Dit nieuwe transformatorstation ligt zo centraal mogelijk in het gebied waarvoor
het station de voeding gaat verzorgen. De benodigde kabels die het nieuwe station gaan voeden
komen vanaf de noordzijde van de Waal, waar ze aansluiten op het bestaande energienet.
Figuur 2: Globale aanduiding zoekgebied nieuw transformatorstation (rode cirkel) en globale
ligging voedingskabel (rode streepjeslijn)
Transformatorstation: omvang en configuratie
Het nieuwe transformatorstation heeft een oppervlakte van ca. 5.000 m2. De benodigde
afmetingen van het perceel zijn, afhankelijk van de beschikbaarheid, een vierhoek van 70 x 70 m
of een rechthoek van 55 x 90 m, daarbij aangetekend dat hierbij nog geen rekening is gehouden
met de (landschappelijke) inpassing van het station. Met de grootte van het perceel houdt Liander
rekening met een groeiscenario. Dat wil zeggen: niet alle bebouwing wordt direct gerealiseerd,
maar groeit mee met de energievraag en -aanbod de komende jaren.
De bebouwing, oftewel de ‘assets’, bestaat uit meerdere onderdelen. De voedende kabel kent in
eerste instantie een spanningsniveau van 50.000 Volt (50 kV). Later wordt dit, afhankelijk van de
groei van de energievraag en -aanbod, mogelijk 150.000 Volt (150 kV). De voedende kabel is
hiervoor al geschikt. Op het nieuwe transformatorstation wordt het spanningsniveau door
transformatoren omgezet naar 10.000 Volt (10 kV). Op het station komen gebouwen te staan met
daarin installaties (vergelijkbaar met grote ‘stekkerdozen’) vanwaar uit kabels van 10 kV het
station verlaten en de omgeving voeden. 10 kV is nu ook het spanningsniveau waarmee de
omgeving wordt gevoed. Om alle zonneweides te kunnen aansluiten kan op het perceel ook een
installatie voor 50 kV worden gerealiseerd. In figuur 3 is een impressie gegeven van de
beschreven assets.
Figuur 3 Impressie van (een deel van) de bebouwing met installaties (in bruin) en de
transformatorboxen met transformatoren (in wit)
Studie naar locatie transformatorstation en kabeltracé
Liander heeft een eerste haalbaarheidsstudie uitgevoerd naar een mogelijke locatie voor het
nieuwe transformatorstation. Om een beeld te krijgen van de beschikbare ruimte voor een station
binnen het zoekgebied zijn de bestaande objecten (bestaande bebouwing) en ruimtelijke
(infra)structuren in het landschap in kaart gebracht. In deze gebieden is geen of beperkt ruimte
voor de realisatie van een station. Liander streeft ernaar, op basis van de richtafstanden uit de
VNG-brochure, minimaal 100 m uit de buurt van gevoelige bestemmingen te blijven. Zo zijn de
effecten (zoals geluidoverlast) op de omgeving door de komst van het transformatorstation
beperkt.
Binnen het rood omcirkelde gebied in figuur 2 zijn uit de eerste haalbaarheidsstudie zogenaamde
‘focusgebieden’ voortgekomen waarbinnen Liander mogelijkheden ziet voor een locatie voor het
nieuwe transformatorstation. In samenwerking met u, als gemeente, wil Liander de mogelijkheden
nader uitwerken en komen tot een geschikte locatie. Dit geldt ook voor het benodigde tracé van
de voedende kabel.
Principeverzoek
Het nieuwe transformatorstation en het kabeltracé dienen planologisch mogelijk te worden
gemaakt door middel van een bestemmingsplan. Wij verzoeken u vriendelijk hiervoor uw
principemedewerking te verlenen. Daarnaast willen we het perceel voor de stationslocatie in
eigendom verkrijgen en sluiten we voor de ligging van het kabeltracé zakelijk
rechtovereenkomsten af met de perceeleigenaren.
We zien uw reactie met belangstelling en vertrouwen tegemoet en kijken uit naar een verdere
samenwerking.
Met vriendelijke groet,
Liander N.V.
Casper Helmes
Procesmanager