Dinsdagavond vond  te Nijmegen de officiële Indië-herdenking plaats  van de Indische slachtoffers uit de perioden 1941-1945 en 1945-1949, georganiseerd door het Platform Indische  Nijmegen en omgeving (PION). Een paar honderd mensen waren hierbij aanwezig, nog meer dan vorig jaar.  Op 15 augustus 1945 eindigde in Nederlands Indië officieel de WO II. Deze herdenking vond nu voor de dertiende keer plaats in de raadszaal van het Stadhuis van Nijmegen en werd o.a. bijgewoond door burgemeester Hubert Bruls en oud-wethouder Ben van Hees van Nijmegen, de burgemeesters van Heumen,  Wijchen en Beuningen en wethouder Nelson Verheul van de gemeente Berg en Dal. Het thema was dit jaar “Gedeelde ervaringen” . Muzikale medewerking werd verleend door het  “Stemmenorkest”.  Sprekers waren o.a. burgemeester Bruls (welkomstwoord), Marie Alders als voorzitter van het Platform. De Indonesische planoloog, Ary Samsura, die aan de Radboud Universiteit is verbonden, haalde herinneringen op aan de lotgevallen van zijn verwanten in Indonesië en over de wijze waarop de onafhankelijkheid in zijn moederland wordt herdacht. ( vaak op z’n Nederlands) Laatste spreker was de Indonesische schrijver Reggie Baay. Hij stond stil bij wat de bezettingsjaren en de daarop volgende Indonesische onafhankelijkheidsstrijd voor zijn familieleden hebben betekend. Na de plechtigheid in de raadszaal werden op de binnenplaats, bij de Indië monumenten, kransen en bloemen gelegd, o.a. door wethouder Nelson Verheul van Berg en Dal, terwijl daar de Taptoe werd gespeeld door Henk Hubbers uit Ooij. De plechtigheid werd afgesloten met het gezamenlijk ten gehore brengen van het Wilhelmus. Aansluitend was er koffie en thee met spekkoek in de Schepenzaal van het stadhuis.

 

 Gedicht:

Generatie en latere generatie.

Mijn pappa zwijgt
maar dat geeft niet pappa
ik weet wie je bent
van wat jij bent ben ik een deel
mijn pappa zwijgt
over de nare kanten van het leven
over de nare kanten van het Indo zijn
dat geeft niet pappa want ik hou zo veel van jou
mijn pappa zwijgt
over zijn verdriet
over zijn lidtekens en ik vraag hem niets en denk
pappa, ik hoop dat ze er niet zijn als wij niet zoeken
mijn pappa zwijgt
niet over zijn leuke herinneringen
niet over verhalen tempo doeloe
ik hang aan zijn lippen
mijn pappa zwijgt
als sommige onderwerpen ter tafel komen
zijn ogen staren in de diepte van zijn bestaan
pappa, voor jou, ik zwijg ook
mijn pappa zwijgt
in stilte, met niets, vertelt hij mij alles
hij laat mij binnen in zijn kamer van verdriet
ik zwijg en voel zijn verhaal
ik zwijg
samen met mijn pappa
en ik weet
wat hij heeft meegemaakt
samen zwijgen wij
er zijn voor mij geen woorden nodig
om te zien wat het heeft gedaan
wie en wat hem pijn heeft gedaan zijn niet meer belangrijk
Ik zwijg
ik ken mijn roots
het is de man die ik met liefde in de ogen kijk
mijn pappa heeft mij mooi gemaakt

mijn papa en ik zwijgen
we kennen de dingen van belang in dit leven
onze roots zijn enkel liefde
het verdriet tellen we liever niet

mijn pappa zwijgt
hij heeft vrede met zichzelf
mijn pappa wil niet worstelen met verdriet
mijn pappa wil luidruchtig genieten van het leven

ik zwijg uit liefde en respect voor mijn pappa
ik accepteer zijn vrede
en draag dit over aan de volgende generatie

Omstandigheden

Door omstandigheden
– laat ik zo die oorlog maar noemen –
Te vroeg opgetild uit de tuin
van mijn kindertijd
misschien niet zo’n fraaie tuin
maar een tuin die ik kende
geheime plekken kon ik de mijne noemen
zelf had ik er bloemen gezaaid
en nu moest ik weg
we mochten meenemen wat we dragen konden
mijn rug zak was klein.

Door omstandigheden
te vroeg aan de weet gekomen
hoe de ene mens de ander
kan gaan schoppen en slaan
en ook dat je altijd moet buigen
voor wie je de baas is
‘maar buigen doe je van buiten
van binnen buigen we niet’
sindsdien voor niemand meer kunnen buigen
nooit meer een baas geduld

Door omstandigheden
nooit mijn vader leren kennen
zoals een vader zich kennen laat
hij was mij ook ontwend.

Mijn vader was een jongen uit Semarang en mijn moeder een meisje uit Batavia.
Mijn vader was onderofficier bij het KNIL. Hij werkte als krijgsgevangene aan de Birma spoorlijn. Hij overleefde de oorlog gelukkig. Zijn moeder werd met haar kinderen en kleinkind geïnterneerd tijdens de Bersiap tijd. Toen zij heel erg ziek werd in het kamp, werd zij buiten het kamp naar een vervuild ziekenhuis gebracht in de hoop dat ze daar medicijnen zou krijgen. Zij stierf daar helemaal alleen, zonder haar kinderen en kleinkinderen.
Mijn moeders vader werd geïnterneerd toen zij een meisje was van 9 jaar. Hij is niet meer levend teruggekomen. Verschrikkingen die ook een deel zijn van mijn geschiedenis….
Want ik ben ook een Indisch meisje…
Mijn ouders hadden een mooi huis in de Europese wijk in Batavia. Al hun bezittingen werden geconfisceerd en met een enkel koffertje kwamen ze met hun kinderen naar Nederland waar ze werden ondergebracht in houten barakken in Staphorst. Een pension waar eerder joodse mensen hun transport naar de Duitse kampen moesten afwachten. Later werden ze overgebracht naar een pension in Driebergen. Daar ben ik geboren. Ik heb nooit het land van mijn vader en moeder gezien maar …
Ik ben wel een Indisch meisje…
Een toto buleh….zogenaamd een kindje van de melkboer, en dat ik zo genoemd werd vond ik niet leuk want de melkboer was op zijn zachts gezegd geen mooie man. Van al mijn zusjes was ik de enige die er echt uitzag als een Hollands meisje. Ik lijk op mijn Hollandse opa. Ik had altijd het gevoel alsof mij iets ontnomen was. Ik zat ‘s-avonds op mijn knieën voor mijn bed en bad de lieve Heer of ik niet ook een platte neus en zwarte haren mocht zoals mijn zussen. Mijn zusjes werden uitgescholden voor pinda-chinees of blauwe en dan riep ik hard: ik ben ook een blauwe hoor,
Want ik ben ook een Indisch meisje…
Toen mijn ouders naar Nederland kwamen waren de Nederlanders druk met de wederopbouw, hun eigen oorlog lag nog vers in het geheugen. En zij hadden tenslotte de hongerwinter meegemaakt en dat hadden ze niet gehad in Indonesië. En de Indische mensen….die spraken niet over hun leed. Pas de laatste jaren is er sprake van enige erkenning. Sinds 1999 is 15 augustus een officiële vlaggendag. Maar de erkenning is selectief. Als de vader van Maxima het huwelijk van zijn dochter wil bijwonen zijn er grote protesten, maar dat de zoon van Hirohito dat huwelijk bijwoont is klaarblijkelijk geen feit om je druk over te maken. Koningin Juliana heeft Hirohito zelfs officieel ontvangen. De Hitler van het verre oosten. Toen de Japanse kroonprins werd ontvangen door Koningin Beatrix werden de Indische mensen met protest spandoeken ver weg bij hem gehouden. Stel je eens voor dat hij gekwetst werd. Ik maak mij daar ontzettend kwaad over….
Want ik ben ook een Indisch meisje…
Als U vertelt over uw verdriet, uw pijn, de verschrikkingen, het knagende gevoel van heimwee, de frustraties over het onbegrip, de onderkenning van al het ontzettende wat u allemaal is aangedaan en de onverschilligheid, dan raakt mij dat heel diep. Ik zie menigeen van u denken: Ach meisje je weet niet waar je het over hebt. Je kunt het niet begrijpen want je hebt het niet zelf meegemaakt. En dat is natuurlijk waar maar het heeft ook een grote invloed gehad op mijn leven. En daarom wil ik het wel horen, voelen, begrijpen. En U moet niet ophouden het ons, de volgende generatie te vertellen. Want wij moeten het weten zodat wij het kunnen doorvertellen aan onze kinderen. Er wordt nog zoveel doodgezwegen, er is nog zoveel ereschuld niet voldaan, er is nog zoveel schuld niet toegegeven, er is nog zoveel onrecht niet gerecht, En ik wil daarvan weten en ik wil het doorgeven ….
Want ik ben ook een Indisch meisje…
Wanneer ik vlag op 15 augustus doe ik dat als eerbetoon aan mijn ouders en uit respect voor al het leed dat de Indische-Nederlanders is aangedaan. Steeds weer verbaasd en ergert het mij dat zo weinig mensen in mijn omgeving weten waarom ik die vlag buitenhang maar het zorgt er wel voor dat zij mij hierover vragen stellen en ik op mijn beurt hen weer kan vertellen dat dit eerbetoon zo belangrijk is …

Want ik ben ook een Indisch meisje…
Ellen Hazekamp
de Bilt / Bilthoven 15 augustus 2005

Opa diende (met groot ongenoegen) onder Kapitein Westerling

Opa vond hem een wrede man, een man die geen respect voor het leven had, een man die beloftes niet na kwam. Een man die gevangen dagen lang liet lopen zonder ze te eten te geven. En hen beloofde dat ze werden vrij gelaten als ze een paar dagen geholpen hadden. Echter nadat ze te moe waren om nog te lopen werden ze gedood. Opa is in die tijd door Kapitein Westerling gedegradeerd en disciplinair gestraft omdat Opa weigerde gevangen te executeren, het waren immers landgenoten die niets gedaan hadden. Opa was gelukkig niet de enige die dit bevel weigerde, helaas was er wel altijd wel iemand die het wel deed. Opa heeft dit met lede ogen moeten aanzien.
Pa deed dus mee aan actie Apra, maar opa was daar niet trots op. Deze foto’s zijn geleverd door een vriend van Opa de inmiddels ook overleden Augus Nussy.