18 oktober 2016

Lage waterstanden na deze week voorbij.

Tedsc_4835-waal-naamrwijl de “stranden” in de Ooijpolder steeds breder worden en het water in de Waal zakt, meldt www.waterpeilen.nl het volgende: Alles wijst er op dat in de loop van deze week voldoende neerslag gaat vallen om een einde te maken aan de lage afvoeren in Rijn en Maas. Vrijdag viel er al een klein beetje regen in het stroomgebied, dat er nu al voor zorgt dat de afvoeren begin deze week niet veel verder meer dalen. Vanaf maandag komt West Europa onder invloed van een lage drukgebied en de regen die dat brengt zal in de loop van de week voor een stijging van de waterstanden zorgen. Heel overtuigend is het trouwens nog niet, want het hoge drukgebied boven Scandinavië, dat de regengebieden lange tijd op afstand wist te houden, heeft zich nu wel wat teruggetrokken, maar is nog niet definitief verslagen.

Rijn tot onder de 1000 m3/s gedaald, maar 900m3/s zal niet gehaald worden.

Afgelopen vrijdag daalde de afvoer bij Lobith voor het eerst dit jaar onder de 1000 m3/s.  Dat was bijna 1 jaar geleden voor het laatst gebeurd; in 2015 bleef de afvoer van 30 oktober t/m 17 november 19 dagen lang onder de 1000 m3/s, met toen een minimum op ca 900 m3/s. De keer daarvoor was in  juni 2011, toen de afvoer zelfs tot 830 m3/s zakte.  Gemiddeld eens in de 2,3 jaar komt de afvoer onder de 1000 m3/s. Dat het 2 jaar na elkaar gebeurt, is niet bijzonder: van 1946 t/m 1955 gebeurde dat 10 jaar achter elkaar.

In de bovenste grafiek hiernaast zijn voor de periode half augustus tot half november van alle jaren sinds 1901 de afvoeren weergegeven . Het is een enorme brei van lijntjes, met de zwarte lijn als gemiddelde. Dit jaar (rode lijn) ligt daar duidelijk onder, net als vorig jaar (blauwe lijn). Er zijn nog 10 andere jaren dat de afvoer lager lag dan dit jaar. De laagste afvoer die ooit is gemeten in deze tijd van het jaar bedroeg 620 m3/s in 1949.  In de onderste grafiek is ingezoomd op de lagere afvoeren.

Het ziet er niet naar uit dat de periode van lage afvoer dit jaar langer zal duren dan vorig jaar. Er is nu al een heel klein beetje extra water onderweg wat er voor zorgt dat de afvoer de komende 3 tot 4 dagen nog maar heel weinig daalt, tot ongeveer 950 m3/s of iets eronder. Daarna verwacht ik dat de afvoer verder zal gaan stijgen. In het begin van deze komende week zullen meerdere regenzones over het stroomgebied van de Rijn trekken en daardoor zal de afvoer vanaf midden deze week weer wat gaan stijgen.

De neerslag wordt veroorzaakt door een lage drukgebied dat via Engeland en Nederland naar Midden Europa trekt. Veelal staan dit soort kleine depressies garant voor een flinke bak water, maar de weermodellen komen tot nu toe met bescheiden hoeveelheden. Maar ook als het daar bij blijft kan de afvoer bij Lobith tegen het einde van de week wel weer stijgen, naar 1100 of 1200 m3/s.

Aan het einde van de komende week lijkt het er nu op dat het hoge drukgebied weer terug gaat keren naar Scandinavië, zodat de oostenwind weer over Midden Europa waait en ook het droge weer zich herstelt. Maar dat is nog ver weg en een andere weersituatie is ook nog mogelijk.

 

Ook lage afvoeren Maas (voorlopig) voorbij

De vreemde pieken in de Maas waar ik vorige week over schreef, zijn weer voorbij. De hele week schommelde de Maasafvoer tussen de 10 en 30 m3/s.  Dat is laag voor deze tijd van het jaar, maar het gebeurt vaker, als het tot lang in het najaar droog blijft.

Sinds zaterdag is de afvoer weer wat gestegen. Deze stijging zal zich de komende week doorzetten als gevolg van de regen die vanaf maandag over west Europa trekt.  De daggemiddelde afvoer kan dan ook weer tot boven de 100 m3/s stijgen. Omdat nog niet duidelijk is hoeveel regen er precies zal vallen, is het ook nog moeilijk om de hoogte van de afvoer te voorspellen.

 

Zout water dringt steeds verder door in het Benedenrivierengbied.

Sinds de Rijnafvoer begin september onder de 1500 m3/s is gedaald dringt het zoute zeewater tweemaal daags tijdens vloed het Benedenrivierengebied in. Nu de afvoer onder de 1000 m3/s is gezakt komt het zoute water steeds verder. Om het zout zoveel mogelijk terug te dringen wordt er door de rivierbeheerder (RWS) nu geen rivierwater meer doorgelaten via het Haringvliet en ook naar het Volkerak stroomt geen water meer. Als alle andere zeegaten dicht zitten, stroomt al het rivierwater vanzelf naar de Nieuwe Waterweg; waarmee zoveel mogelijk tegendruk wordt opgebouwd tegen het zout.

Dat lukt maar gedeeltelijk, want iedere vloed dringt het zout via de Nieuwe Maas nu al door tot Kinderdijk op de splitsing van Lek en Noord, en via de Oude Maas tot bij Barendrecht. De komende dagen doet de zee er nog een schepje bovenop. Het is net volle maan geweest, dus daarom zijn de vloedstanden hoger dan een week geleden. En als woensdag het lage drukgebied over Nederland naar het zuiden trekt, zal de wind even flink aantrekken vanuit het noordwesten, wat voor nog meer opdringend zeewater zorgt. In uitzonderlijke gevallen kan het zoute water dan zelfs tot in het Haringvliet doordringen, maar het is niet waarschijnlijk dat het dit keer zo ver zal komen; daar is de wind niet sterk genoeg voor.