vrijdag 1 juli 2016. Info van www.waterpeilen.nl. Nu de maand juli is aangebroken lijkt het voorlopig gedaan te zijn met de hoge afvoeren in de rivieren. Er heeft zich een vrij kalme zuidwestelijke stroming ingesteld, waarmee wel wat regengebieden het continent op worden gestuurd, maar er worden de eerste 10 dagen geen grote hoeveelheden neerslag meer verwacht. Terwijl het in Nederland de afgelopen dagen nog wel regenachtig was, bleef de neerslag in de stroomgebieden van de Rijn en de Maas beperkt, waardoor de waterstanden in de rivieren nu al een paar dagen dalen. Deze daling zet voorlopig door. We kunnen de balans op maken van de bijzondere periode die we achter de rug hebben. De Rijn voerde in juni nog nooit zoveel water aan. Bij Lobith is de stand nu onder de 12 meter gezakt en deze daling zet de komende dagen door met ca 20 cm per dag. Midden volgende week komt de stand voor het eerst sinds begin juni dan weer onder de 11 meter. Zoals het er nu naar uitziet, zal de daling daarna doorzetten tot na het volgend weekend ook de 10 meter weer wordt bereikt. Dat is een stand die weer wat normaler is voor deze tijd van het jaar. De hoeveelheid water die in juni door de Rijn werd aangevoerd bedroeg ca 4300 m3. Dat is bijna de dubbele hoeveelheid van wat er in een gemiddelde junimaand wordt aangevoerd, en meer dan ooit sinds de metingen in 1900 begonnen. Het bijzondere van deze maand was niet de hoogte van de afvoer, maar vooral de duur van de hoogwaterperiode. Een groot deel van de maand lag de afvoer bij Lobith boven de 4000 m3/s, wat overeenkomt met een stand van 12 meter bij Lobith.
In de grafiek is te zien hoe de afvoer bij Lobith (de dikke rode lijn) zich dit voorjaar verhoudt tot alle andere jaren sinds 1900. Er zijn nog flink wat jaren met hogere afvoeren, maar dat zijn veelal korte pieken, terwijl dit jaar er uitspringt door de lengte van de hoge afvoer. De hoogste afvoer ooit in de voorzomer gemeten, stamt uit 1987, toen de uiterwaarden geheel overstroomden. Het zomerhoogwater van 2013 valt daarbij vrijwel in het niet. De zwarte lijn geeft het gemiddelde aan en de blauwe lijn de afvoer van 2015. Helemaal onderaan valt 2011 op, toen de voorzomer juist extreem droog was.
De laagste delen van de uiterwaarden stonden deze junimaand wekenlang onder water. Voor de vegetatie is dat niet zo prettig, want er zijn maar weinig soorten die daar tegen kunnen. Vissen profiteren er juist weer van, want een aantal soorten paait graag in ondergelopen grasland. Die soorten zullen dit jaar een goed jaar hebben gehad.
Het was in Nederland een natte maand, met vooral in het zuidoosten extreme hoeveelheden neerslag. Ook vanuit de regio rond Keulen/Koblenz kwamen regelmatig berichten van extreme buien. Toch lag de oorzaak van deze hoogwaterperiode niet in de neerslag uit deze extreme situaties. Het was vooral het zuiden van Duitsland en Zwitserland waar verreweg het meeste water vandaan kwam. De andere grafiek laat de afvoer van Worms (bij Mannheim) zien. De afvoer lag hier ook de hele maand dicht bij de hoogste vwaarden die er eerder waren gemeten en ongeveer 75% van het water dat Lobith passeerde kwam van stroomopwaarts van deze plaats.
Ook de Maas voerde meer af dan ooit in juni
In het Belgische en Franse deel van het stroomgebied van de Maas is nu al meer dan een week niet zoveel regen meer gevallen en de afvoer bij Borgharen is nu tot ca 250 m3/s gedaald. De komende week zet deze daling door en in de loop van de volgende week zal het verder dalen tot ca 150 m3/s. Pas eind volgende week is er weer kans op wat grotere hoeveelheden neerslag, maar dat is nog lang niet zeker.
Net als bij de Rijn was de afvoer bij Borgharen niet uitzonderlijk voor het zomerhalfjaar, maar ook hier was het vooral de lange duur die opviel. De gemiddelde afvoer bij Borgharen bedroeg dan ook ca 515 m3/s, wat een enorme toename is tov het vorige record van 350 m3/s, dat nog stamde uit 1926.
Anders dan bij de Rijn zijn de gevolgen van de zeer natte maand juni, die het zuidoosten van Nederland ten deel viel, bij de Maas wel zichtbaar in de afvoergegevens. Bij Venlo was de gemiddelde afvoer namelijk nog 100 m3/s hoger, wat sowieso al erg veel is, maar helemaal voor de maand juni. Hier zit dan wel de Roer bij, die ook water aanvoert vanuit Duitsland.