Het zal niemand ontgaan zijn dat het al enige tijd flink regenachtig is. In eerste instantie was vooral Nederland het mikpunt van de regengebieden, maar sinds de afgelopen week is ook het stroomgebied van de Rijn volop in beeld gekomen. De Bovenrijn en de Moezel zijn al een paar dagen aan het stijgen en het komend weekend bereikt een eerste hoogwatergolfje Nederland. Een intensief regengebied dat gisteren over Nederland trok, ligt nu boven midden en zuidwest Duitsland. Het trekt langzaam naar het zuiden en zorgt op dit moment voor nog wat extra water in de Moezel en andere zijrivieren van de Rijn in Midden Duitsland.  Dit water komt morgen samen in de Rijn, waarin al water onderweg was vanuit de Bovenrijn, van een eerder regengebied.  Dit levert een hoogwatergolfje op dat morgenavond een voorlopig hoogste stand brengt bij Koblenz. Maandagavond is deze golf bij Lobith met aldaar een hoogte tussen naar verwachting 12,4 en 12,6 m. Op dit moment is de waterstand bij Lobith nog ca 1 m lager. Zaterdagochtend verwacht ik 11,45, zondagochtend 11,9 en maandagochtend 12,3. Later op de maandag dan de top.  Of de stand daarna veel  zakt is maar de vraag,  want ook morgen en zondag valt er neerslag in het stroomgebied. Daarna lijkt in midden en zuid Duitsland een wat langere droge periode aan te breken, omdat een hoge drukgebied zich over Europa uitbreidt. De regen die zaterdag en zondag valt, zal voor een verdere stijging van de waterstanden zorgen. Bij Lobith kan het waterpeil de 13 meter of iets daar boven later in de volgende week bereiken.  Voor zover ik het nu kan overzien verwacht ik niet dat het veel hoger gaat komen. Gedurende het weekend zal daar meer duidelijkheid over komen. tekst: Alphons (van Stroming.)

Vanaf een waterstand van 12 meter gaan langs de Waal, Rijn en de IJssel de lagere delen van de uiterwaarden overstromen. Boven de 13 meter staan de uiterwaarden buiten de zomerkades grotendeels onder water, op de hogere oeverwallen na langs de rivier. Ter vergelijking het zomerhoogwater van afgelopen juni kwam tot ca 13,6 m; daar blijft het nu dan onder.  In de Maas is het waterpeil al verder gestegen. Vanuit de Ardennen is het water niet meer dan 12 uur onderweg naar Eijsden en de regen die gisteravond is gevallen, bevindt zich nu al in de Grensmaas. Bij Eijsden werd eind van de middag al een piekje bereikt van 1200 m3/sec. Nu stagneert het even, maar later in de nacht is een iets verdere stijging mogelijk, door neerslag die vannacht valt in de Ardennen. Morgen in de loop van de ochtend wordt dan de hoogste afvoer bereikt bij ca 1300 m3/sec. Dit is ter hoogte van Eijsden.

Verder stroomafwaarts, bij Venlo, verwacht ik de piek in de loop van zondag.

Zaterdag later op de dag dalen de waterstanden in Zuid Limburg dan weer iets.

Door nieuwe regen in de Ardennen zaterdagnacht en zondag, zal de afvoer vanaf zondagmiddag in Zuid Limburg echter weer gaan stijgen, naar een nieuwe piek op maandagochtend. Zoals het er nu naar uitziet, wordt niet heel veel regen verwacht in de Ardennen. Die piek op maandag zal daarom ook in de orde van 1300 m3/s uitkomen, misschien nog wat hoger, maar niet boven de 1500 m3/s. Later in het weekend is hier ook wat meer over te zeggen. Na zondag volgen er ook voor de Ardennen een paar wat drogere dagen, een verdere stijging zal dan niet optreden.

Het hoogwaterseizoen is dit jaar vroeg begonnen. In de meeste jaren treden dit soort hoogwatergolfjes pas op vanaf december en het is al weer 11 jaar geleden dat er in november een hoogwatergolfje optrad. Gemiddeld genomen gebeurt het zo eens in de 6 jaar dat er in de Rijn in november al waterstanden optreden rond de 13 m of hoger. Je zou verwachten dat hoogwater in november een voorbode is van nog grotere hoogwaters later in de winter.

Het stroomgebied is immers al flink verzadigd en er hoeft dan minder neerslag te vallen voor een volgende hoogwatergolf. Uit de metingen sinds 1900 blijkt dat echter niet. Van de 20 keer dat er sinds 1900 in november een hoogwater van deze grootte optrad, kwam het maar 6 keer tot een echt hoogwater (met zomerkades die overstromen) later in de winter. Dat is een frequentie van ongeveer eens in de drie keer, en dat is vrijwel hetzelfde als de frequentie wanneer we alle jaren samen nemen.