Donderdagmiddag heeft het natuurontwikkelings project Stapsteen 't Zwanenbroekje in de Ubbergse polder (tegenover het Ubbergse dorpshuis) een aantal nieuwe bewoners gekregen. 3 (bijna) volwassen koeien, een stier een een ruim één week oud kalfje van het ras "De Rode Geus" lopen daar sinds die tijd rond. De Stichting FREE Nature, die op vele plaatsen in Nederland kuddes beheert, was bereid een aantal runderen te plaatsen op 't Zwanenbroek, een particulier initiatief, waarbij landbouwgronden werden omgezet in natuur. Het was hen gelukt om uit het oude rivierras, het Brandrode Rund, door een kruising met de Franse Saler uit de Cevennen, dit nieuwe zeldzame ras, De Rode Geus, te fokken, dat o.a. het gehele jaar buiten kan lopen. Ze werden door veetransporteur  Sam Jacobs gebracht.  Zie de foto's.

 Uit de Nieuwsbrief.  

NATUURONTWIKKELINGSPROJECT  STAPSTEEN 'T ZWANENBROEKJE.

Stapsteen 't Zwanenbroekje is een particulier initiatief, ongeveer tien jaar geleden gestart, waarbij landbouwgronden worden omgezet in natuur. De overheid wil natuurbeheer door particulieren stimuleren; 't Zwanenbroekje is hiervan een voorbeeld.  Bij de inrichting van het gebied wordt  gestreefd naar een zo groot mogelijke variatie passend bij het landschap, zodat zoveel mogelijk planten en dieren er zich thuis kunnen voelen. 't Zwanenbroekje werkt samen met het IVN, vereniging voor natuur- en milieueducatie, afdeling Rijk van Nijmegen.

Jaarrond begrazing

De natte, soortenrijke graslanden centraal in ‘t Zwanenbroekje werden tot op heden gemaaid en nabeweid met biologische koeien. Aangezien er geen bemesting met kunstmest plaats vindt gaat de kwaliteit van het gras als regulier veevoer achteruit. Voor het realiseren van de beoogde vegetatie is een permanente, extensieve begrazing met runderen, die het hele jaar door buiten kunnen zijn, het beste. Verspreiding van zaden door de koeien, selectie van planten door hun eetpatroon, aantrekken van insecten door hun mest en daardoor weer andere dieren, geen verstoring van het bodemleven door ontwormingsmiddelen. Kortom: meer soortenrijkdom en dat is ons doel.

 De stichting FREE Nature, die op vele plaatsen in Nederland kuddes beheert, is bereid een aantal runderen te plaatsen op 't Zwanenbroekje. FREE Nature is bezig uit  het oude Nederlandse  rivierenras het Brandrode Rund door kruising met de Franse Saler uit de Cevennen een nieuw zelfredzaam ras te fokken: de Rode Geus. De kruising leidt tot een grotere weerstand tegen ziektes en een breder bekken, waardoor het moederdier zonder hulp kan bevallen. Bij slot Loevestein loopt al een kudde van meer dan veertig dieren. Een kleine kudde van ongeveer zes zal voor ‘t Zwanenbroekje voldoende zijn. De runderen blijven eigendom van FREE Nature. Voor de kosten van transport, veterinair onderzoek en dergelijke brengen zij 100 euro per dier per jaar in rekening. FREE Nature heeft ons in de gelegenheid gesteld deel te nemen aan de cursus natuurlijke begrazing, bestemd voor terreinbeheerders. Tussen de stoere boswachters was dat een leerzame en leuke ervaring.

Stichting Vrienden van 't Zwanenbroekje

De meeste kosten van beheer van 't Zwanenbroekje kunnen worden bestreden uit de regelingen die de overheid daarvoor heeft ingesteld. Voor de bovengenoemde kosten van de runderen is dit echter niet het geval. Daarom heeft Jos Swarte, lid van het beheerteam, het initiatief genomen een stichting op te richten met als doel bij te dragen in kosten die niet door de overheid worden vergoed. Peter Engelhard, lid van het IVN, Wim Warmerdam, directeur van de vestiging Beek-Ubbergen van de Rabobank en Anneke Adams-Geveke, naaste buur van het natuurgebied, hebben zich bereid verklaard in het bestuur zitting te nemen. Wij vertrouwen er op voldoende mensen te vinden, die 't Zwanenbroekje een warm hart toedragen en die bereid zijn eenmalig of periodiek een financiële bijdrage te leveren (aftrekbaar voor de belasting). Wij zullen indien nodig ook aankloppen bij fondsen of een actie organiseren. Jaarlijks zal middels deze nieuwsbrief financiële verantwoording worden afgelegd. Donateurs worden bij tijd en wijle uitgenodigd voor een bezoek aan het natuurgebied.   

Om de start van het koeien-project mogelijk te maken hebben wij een beroep gedaan op het Coöperatiefonds van  Rabobank Rijk van Nijmegen. Dit fonds stelt zich ten doel om initiatieven van algemeen nut te ondersteunen.

Graag nodigen wij u uit een bijdrage te geven. Het bankrekeningnummer vindt u onderaan . Voor het regelen van een periodieke bijdrage kunt u contact opnemen met Jos Swarte (j.h.swarte@hetnet.nl).

 

Prijs

De stichting Monument en Landschap in de gemeente Ubbergen onderscheidt om de twee jaar personen of organisaties, die zich op bijzondere wijze verdienstelijk hebben gemaakt voor het behoud van monument of landschap. Er werden 35 objecten beoordeeld. 't Zwanenbroekje werd vereerd met een aanmoedigingsprijs. Het rapport van de jury stelt oa: "In het klein is hier het polderlandschap van weleer gecreëerd, dat door de kleinschaligheid en grote biodiversiteit een groot contrast vormt met het open, onlangs opnieuw verkavelde landschap van de Ooijpolder. Het Zwanenbroekje ligt in de overgangszone tussen stuwwal en polder en vormt dankzij de inspanningen van de eigenaar een refugium voor tussen 't Hoog en 't Laag migrerende diersoorten en voor plantensoorten. Het project kan de plaatselijke overheid als voorbeeld dienen voor eventuele verdere ruimtelijke ontwikkeling van delen van de polder." 

 

                              Een bezoek aan 't Zwanenbroekje? angelamundi@dse.nl

Interesse in een folder en/of een -kort- jaarverslag? j.h.swarte@hetnet.nl

Een eenmalige of periodieke donatie aan 't Zwanenbroekje? Rekeningnummer 1279.60.724 ten name van stichting Vrienden van 't Zwanenbroekje, Rabobank te Beek

Machtiging voor periodieke incasso: j.h.swarte@hetnet.nl

 

door Leo Klaassen (Uit de Gelderlander van 230408)

UBBERGEN – De komst van vijf rode geuzen vormt het voorlopige hoog­tepunt van de geschiedenis van 't Zwanenbroekje. Binnenkort volgt er weer een hoogtepuntje, want dan is de eerste geboorte in het na­tuurgebiedje dat ligt ingeklemd tussen de Rijksweg bij Ubbergen en het Meertje. Dan kunnen de runderen met zijn zessen genieten van de blikken van voorbijgangers en al het vruchtbaars dat 't Zwa­nenbroekje ze biedt.
Het is vlug gegaan met de twintig hectare natuurschoon. Twaalf jaar geleden graasden de huis- tuin- en­keukenkoeien er nog rond, maar sindsdien zwaait de stichting Stap­steen 't Zwanenbroekje er de scep­ter. Gekke naam, maar het is ge­woon een van de oude benamin­gen voor de landbouwpercelen in de polder.
Jos Swarte vormt, samen met Hans Maertens en Angela Mundi, het hart van de stichting. Soppend door het natte grasland vertelt hij wat er in twaalf jaar zoal gedaan is. Over de poelen die gegraven zijn, en over het water dat nu ge­woon weer vanaf de stuwwal door een nieuwe beek dwars door 't Zwanenbroekje stroomt. Over de meidoornstruiken die een dankba­re schuilplaats vormen voor amfi­bieën, vogels en kleine zoogdieren. „ Je ziet hier soms zelfs reeën. Die komen uit de polder hier naartoe. Er groeit van alles. Toen we begon­nen, waren er 80 soorten planten, nu al 140."
De drie proberen, met hulp van vrijwilligers en scholieren, het oude rivierenlandschap terug te brengen. Vandaar ook die rode geu­zen, een winter-resistente variant op de brandrode koe die je vroe­ger in de uiterwaarden vond. „Het voordeel is ook dat deze koeien zonder hulp kunnen bevallen", al­dus Swarte. „Tot nu toe maaiden we het gras en kwam er een keer per jaar een kudde van een biologi­sche boer lang. Nu kunnen de die­ren de zaak gelijkmatig onderhou­den."
De wetenschap heeft er ook nog wat aan. Onderzoekers gaan bekij­ken wat de minikudde door het jaar heen aan kruiden eet. „Runde­ren kiezen echt wat ze eten en wat niet. Als je dus ook hun gedrag ob­serveert, kun je bekijken of een rund wat anders eet als het zich niet lekker voelt."
't Zwanenbroekje is in twaalf jaar gegroeid van het oorspronkelijke weiland, pal tegenover Dorpshuis De Ubburgh, tot een gebied dat zich tot het voetveer uitstrekt.